บําเพ็ญทุกรกิริยา คือ

• ทรมานตัวเอง

• บําเพ็ญ     กระทํา ทํา ปฏิบัติ ประพฤติ
• เพ     ก. พังทลาย.
• เพ็ญ     ว. เต็ม. ( ข. เพ).
• ทุ     ๑ ว. คำอุปสรรคในภาษาบาลีและสันสกฤต แปลว่า ชั่ว, ยาก, ลำบาก, เลว, ทราม, เช่น ทุจริต ว่า ความประพฤติชั่ว, ทุกร ว่า ทำได้โดยยาก, ทุปปัญญา ว่า
• ทุก     ทุกะ- ( แบบ ) น. หมวด ๒. ( ป. ). ๑ ว. แต่ละหน่วย ๆ ของจำนวนทั้งหมด, ทั้งหมดโดยหมายแยกเป็นหน่วย ๆ, เช่น คนที่เกิดมาแล้วมีปัญญาด้วยกันทุกคน
• ทุกร     ทุกกะระ- ( แบบ ) น. สิ่งที่ทำได้ยาก. ( ป. ทุกฺกร).
• ทุกรกิริยา     น. การกระทำกิจที่ทำได้โดยยาก ได้แก่ การทำความเพียรเพื่อบรรลุธรรมวิเศษ; ชื่อพระพุทธรูปปางหนึ่ง นั่งขัดสมาธิ พระหัตถ์ทั้ง ๒ ประสานพระอุระ. (
• กร     ๑ กอน น. ผู้ทำ, ใช้ประกอบเป็นส่วนหลังของสมาส เช่น กรรมกร เกษตรกร. ( ป. ). ๒ กอน น. มือ (มักใช้ในบทประพันธ์); แขน เช่น
• กรก     กะหฺรก, กะระกะ- ( แบบ ) น. ลูกเห็บ เช่น กรกวรรษ = ฝนลูกเห็บ. ( ป. , ส. ).
• รก     ๑ ว. ที่กระจัดกระจายอยู่เกลื่อนกลาดไม่เป็นระเบียบเรียบร้อย เช่น ทิ้งกระดาษไว้รกบ้าน,
• กิริยา     น. การกระทำ; อาการที่แสดงออกมาด้วยกาย, มารยาท, บางทีใช้ในอาการที่ดี เช่น มีกิริยา หมายความว่า มีกิริยาดี. ( ป. ).
• ริ     ก. เริ่มคิดหรือทำแปลกจากปรกติ (มักใช้ในทางไม่ดี) เช่น ริสูบบุหรี่ ริเที่ยวกลางคืน, ริอ่าน ก็ว่า.
• ยา     น. สิ่งที่ใช้แก้หรือป้องกันโรค หรือบำรุงร่างกาย เรียกชื่อต่าง ๆ กัน คือ เรียกตามลักษณะก็มี เช่น ยาผง ยาเม็ด ยาน้ำ เรียกตามสีก็มี เช่น ยาแดง
• การบำเพ็ญทุกรกริยาเพื่อถ่ายบาป    การปลงอาบัติ การสารภาพบาปและการถ่ายบาป
• บําเพ็ญทาน    ทําทาน ให้ทาน