สังขาร- คือ
-ขาน, -ขาระ-, -ขานระ-
น. ร่างกาย, ตัวตน, สิ่งที่ประกอบและปรุงแต่งขึ้นเป็นร่างกายและจิตใจรวมกัน, เช่น สังขารร่วงโรย สังขารไม่เที่ยง; ความคิด เป็นขันธ์ ๑ ในขันธ์ ๕ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ. (ป.; ส. สํสฺการ).
ก. ตาย เช่น ถึงซึ่งสังขาร, ในบทกลอนใช้ว่า สังขาร์ ก็มี.
- สัง ( ถิ่น-อีสาน ) น. ต้นมะสัง. ( ดู มะสัง ).
- สังข น. ชื่อหอยทะเลกาบเดี่ยวหลายชนิดในหลายวงศ์ เช่น สังข์รดน้ำ ( Turbinella pyrum ) เปลือกสีขาว รูปทรงงดงาม
- สังขาร -ขาน, -ขาระ-, -ขานระ- น. ร่างกาย, ตัวตน, สิ่งที่ประกอบและปรุงแต่งขึ้นเป็นร่างกายและจิตใจรวมกัน, เช่น สังขารร่วงโรย สังขารไม่เที่ยง; ความคิด
- ขา ๑ น. อวัยวะตั้งแต่ตะโพกถึงข้อเท้า สำหรับยันกายและเดินเป็นต้น (ไทยถิ่นอื่น ขา หมายความตั้งแต่ตะโพกถึงเข่า);
- สังขารา น. ชื่อทำนองเพลงไทย ใช้ขับร้องในการเล่นหุ่นกระบอก.
- สิ้นสังขาร (วรรณ) ก. ตาย เช่น ร้องประกาศแก่พหลพลยักษ์ อันรามลักษมณ์สุดสิ้นสังขาร. (รามเกียรติ์).
- สังขารโลก สังขานระ- น. ชุมนุมแห่งสังขารทั้งปวง. (ป.).
- บุญญาภิสังขาร น. สภาพที่บุญตกแต่ง. (ป. ปุญฺาภิสงฺขาร).
- ปลงอายุสังขาร ก. บอกกำหนดวันสิ้นสุดแห่งอายุ (ใช้แก่พระพุทธเจ้า).
- สังขารธรรม สังขาระ- น. สิ่งที่มีปัจจัยปรุงแต่ง.
- การกางขา การถ่างขา การเดินหรือนั่งกางขา ระยะกาง ระยะถ่าง ระเบิดติดกันเป็นแฉก
- การถ่างขา การกางขา การเดินหรือนั่งกางขา ระยะกาง ระยะถ่าง ระเบิดติดกันเป็นแฉก
- ปลงสังขาร ก. พิจารณาเห็นว่าเราจะต้องตายเป็นแน่แท้.
- วายสังขาร ก. ตาย.
- เจียมสังขาร (ปาก) ก. รู้จักประมาณร่างกาย, มักใช้ในความปฏิเสธว่า ไม่เจียมสังขาร.