ครีษมายัน คือ

• คฺรีดสะ-
  (ดารา) น. จุดสุดทางเหนือ เมื่อดวงอาทิตย์ปรากฏในราววันที่ ๒๒ มิถุนายน เป็นจุดในหน้าร้อน มีกลางวันยาวที่สุด เรียกว่า ครีษมายัน (summer solstice), คู่กับ เหมายัน, อุตตรายัน ก็เรียก. (ส. คฺรีษฺม + อายน).

• รี     ว. เรียว, ถ้ากลมเรียวอย่างรูปไข่ เรียกว่า กลมรี, ถ้ายาวเรียวและมีหัวท้ายอย่างเมล็ดข้าวสาร เรียกว่า ยาวรี, ไม่กลม เช่น วงรี, ยาว เช่น หันรีหันขวาง
• ษมา     สะมา ก. กล่าวคำขอโทษ. น. การยกโทษให้เมื่ออีกฝ่ายหนึ่งยอมรับผิด, ขมา ก็ว่า. ( ส. กษมา; ป. ขมา).
• มา     ๑ น. พระจันทร์. ( ป. ; ส. มาสฺ). ๒ ก. เคลื่อนออกจากที่เข้าหาตัวผู้พูด เช่น มานี่ มาหาฉันหน่อย, ตรงกันข้ามกับ ไป. ว.
• มาย     ก. ตวง, นับ. ( ป. ).
• ยัน     ๑ ก. ต้านไว้, ทานไว้, ดันไว้, เช่น ยันประตูไว้ไม่ให้ล้ม, ค้ำไว้ เช่น ถือไม้เท้ายันกาย, ดันตัวขึ้น เช่น เอามือยันตัวลุกขึ้นจากพื้น; จด เช่น
• วันครีษมายัน    21 มิถุนายน ครีษมายัน
• ษมายุมแปลง    น. เครื่องขมาโทษที่ชายนำไปคำนับพ่อแม่หญิงเพื่อขอโทษในการที่ลักพาลูกสาวท่านไป.
• กษมา    ๑ กะสะ- (แบบ) น. ความอดกลั้น, ความอดโทษ, เช่น พระกษมาเสมอหล้า สี่แดน. (ยวนพ่าย). ก. กล่าวคำขอโทษ, โดยมากใช้ว่า ษมา. (ส. กฺษมา; ป. ขมา). ๒ กะสะ- (แบบ) น. แผ่นดิน. (ส. กฺษฺมา; ป. ฉมา).
• ขอษมา    ก. ขอขมา.
• อุษมัน    อุดสะมะ, อุดสะมัน น. ไอ, ไออุ่น. (ส.; ป. อุสุม, อุสุมา).
• เขตปกครองพิเศษมาเก๊าแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน    มาเก๊า
• ลักษมาณา    น. แม่ทัพเรือ. (มลายู).
• วิเศษมาก    ชั้นเลิศ เยี่ยมมาก
• นําโชคร้ายมาให้    ทําให้โชคร้าย
• เครื่องหมายขีดคั่น    ยัติภังค์ เครื่องหมายยัติภังค์

• รู้สึกเหมือนแค่ชั่วโมงเอง พรุ่งนี้คือวันครีษมายัน
• คืนนี้เป็นคอนเสิร์ตครีษมายัน เป็นที่นิยมมาก