ฉงนจนพูดไม่ออก คือ

• ตกตะลึงจนพูดไม่ออก
  ตกใจเหมือนถูกสายฟ้า

• ฉง     ดู กระฉง .
• ฉงน     ฉะหฺงน ก. สงสัย, ไม่แน่ใจ, แคลงใจ.
• จน     ๑ ว. อัตคัดขัดสน, ฝืดเคือง, มีเงินไม่พอยังชีพ. ก. แพ้ เช่น หมากรุกจน; หมดทาง เช่น จนใจ คือ ไม่มีทางที่จะทำได้อย่างคิด, จนตรอก คือ ไม่มีทางไป,
• นพ     นบ, นบพะ- ว. เก้า (ใช้ประกอบหน้าศัพท์อื่น). ( ป. นว; ส. นวนฺ).
• พู     ๑ น. เรียกสิ่งที่มีลักษณะนูนออกมา เช่น พูทุเรียน. ๒ น. ถั่วพู. ( ดู ถั่วพู ).
• พูด     ก. เปล่งเสียงออกเป็นถ้อยคำ, พูดจา ก็ว่า.
• พูดไม่ออก     v. อาการที่ใจรู้สึกแต่ไม่สามารถพูดออกมาได้ ชื่อพ้อง: อ้ำอึ้ง, อึ้ง, พูดไม่ถูก ตัวอย่างการใช้:
• ไม่     ว. มิ, คำปฏิเสธความหมายของคำที่อยู่ถัดไป เช่น ไม่กิน ไม่ดี, ถ้าอยู่ท้ายคำ ต้องมีคำ หา อยู่หน้า เช่น หากินไม่.
• ออ     ๑ ก. รวมกันเป็นกลุ่ม, คั่งกันอยู่, เช่น คนอออยู่หน้าประตู. ๒ ( โบ ) น. คำนำหน้าชื่อผู้ชายที่ตนพูดด้วยหรือพูดถึง เช่น ออมั่น ออคง.
• ออก     ๑ ( โบ ) น. คำนำหน้าบรรดาศักดิ์ เช่น ออกพระ ออกหลวง ออกขุน; ( ถิ่น ) เรียกพ่อแม่ผู้ให้กำเนิดว่า พ่อออก แม่ออก; เรียกเมืองที่สวามิภักดิ์ว่า
• อก     ๑ น. ส่วนของร่างกายด้านหน้าอยู่ระหว่างคอกับท้อง; ใจ เช่น อกกรม อกเขาอกเรา; เรียกไม้ที่เป็นแกนกลางของตัวว่าวว่า อกว่าว;
• จุกจนพูดไม่ออก    จุกเสียด
• กลัวจนพูดไม่ออกหรือขยับไม่ได้    ตกประหม่า
• ตกตะลึงจนพูดไม่ออก    ฉงนจนพูดไม่ออก ตกใจเหมือนถูกสายฟ้า
• คิดไม่ออก    v. คิดแก้ปัญหาไม่ได้, คิดไม่ตก ตัวอย่างการใช้: พ่อคิดไม่ออกว่าจะลงโทษลูกชายตัวแสบอย่างไรดี