ทุกขเวทนา คือ

• ทุกขะเวทะนา
  น. ความรู้สึกไม่สบายกายไม่สบายใจ, ความรู้สึกเจ็บปวดทรมาน. (ป.).

• ทุ     ๑ ว. คำอุปสรรคในภาษาบาลีและสันสกฤต แปลว่า ชั่ว, ยาก, ลำบาก, เลว, ทราม, เช่น ทุจริต ว่า ความประพฤติชั่ว, ทุกร ว่า ทำได้โดยยาก, ทุปปัญญา ว่า
• ทุก     ทุกะ- ( แบบ ) น. หมวด ๒. ( ป. ). ๑ ว. แต่ละหน่วย ๆ ของจำนวนทั้งหมด, ทั้งหมดโดยหมายแยกเป็นหน่วย ๆ, เช่น คนที่เกิดมาแล้วมีปัญญาด้วยกันทุกคน
• ทุกข     ทุกขะ-, ทุก น. ความยากลำบาก, ความไม่สบายกายไม่สบายใจ. ( ป. ; ส. ทุะข).
• เวท     เวด, เวทะ- น. ความรู้, ความรู้ทางศาสนา; ถ้อยคำศักดิ์สิทธิ์ที่ผูกขึ้นเป็นมนตร์หรือคาถาอาคม เมื่อนำมาเสกเป่าหรือบริกรรมตามลัทธิวิธีที่มีกำหนดไว้
• เวทนา     ๑ เวทะ- น. ความรู้สึก, ความรู้สึกทุกข์สุข, (เป็นขันธ์ ๑ ในขันธ์ทั้ง ๕ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ); ความเจ็บปวด, ทุกข์ทรมาน. ( ป. ,
• วท     สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย
• ทน     ก. อดกลั้นได้, ทานอยู่ได้, เช่น ทนด่า ทนทุกข์ ทนหนาว, ไม่แตกหักหรือบุบสลายง่าย เช่น ของดีใช้ทน ไม้สักทนกว่าไม้ยาง. ว. แข็งแรง, มั่นคง, เช่น
• นา     ๑ น. พื้นที่ราบทำเป็นคันกั้นน้ำเป็นแปลง ๆ สำหรับปลูกข้าวเป็นต้น, พื้นที่มีลักษณะคล้ายนาสำหรับทำประโยชน์อื่น ๆ เรียกตามสิ่งที่ทำ เช่น นาเกลือ
• น่าทุกขเวทนา    น่าสงสาร
• น่าเวทนา    น่าสงสาร น่าอนาถ น่าสมเพช น่าสังเวช ไร้โชค น่าเห็นใจ น่าสมเพท น่าเศร้า น่าอเนจอนาถใจ
• ผู้น่าเวทนา    ผู้ที่ประสบกับชะตากรรมที่เลวร้าย ผู้เคราะห์ร้าย ผู้ต่ำช้า
• ความเวทนา    ความสงสาร ความเห็นใจ ความเศร้า ความสมเพช ความสังเวช ความเห็นอกเห็นใจ ความสลด ความหดหู่
• มีความเวทนา    มีความสงสาร มีความเห็นอกเห็นใจ
• สมเพชเวทนา    สงสาร สมเพช สังเวช
• อย่างน่าเวทนา    อย่างน่าสงสาร อย่างน่าสังเวช

• แต่จะไปที่นั่น พวกเจ้าจะต้องเดินผ่านป่า ทุกขเวทนา
• หนูไม่อยากได้อะไรที่ดี หนูทุกขเวทนา
• เสียงแบบนี้คงถึงป่า ทุกขเวทนา แล้ว
• “ คนที่ไม่รู้จักสุข ไม่รู้จักทุกข์นั้น ก็จะเห็นว่า สุขกับทุกข์นั้นมันคนละระดับ มันคนละราคากัน ถ้าผู้รู้ทั้งหลายแล้ว ท่าน จะเห็นว่า สุขเวทนา กับทุกขเวทนา มันมีราคาเท่าๆ กัน ”