ทุกขารมณ์ คือ

• น. ความรู้สึกเจ็บปวด, ความรู้สึกไม่สบายกายไม่สบายใจ.

• ทุ     ๑ ว. คำอุปสรรคในภาษาบาลีและสันสกฤต แปลว่า ชั่ว, ยาก, ลำบาก, เลว, ทราม, เช่น ทุจริต ว่า ความประพฤติชั่ว, ทุกร ว่า ทำได้โดยยาก, ทุปปัญญา ว่า
• ทุก     ทุกะ- ( แบบ ) น. หมวด ๒. ( ป. ). ๑ ว. แต่ละหน่วย ๆ ของจำนวนทั้งหมด, ทั้งหมดโดยหมายแยกเป็นหน่วย ๆ, เช่น คนที่เกิดมาแล้วมีปัญญาด้วยกันทุกคน
• ทุกข     ทุกขะ-, ทุก น. ความยากลำบาก, ความไม่สบายกายไม่สบายใจ. ( ป. ; ส. ทุะข).
• ขา     ๑ น. อวัยวะตั้งแต่ตะโพกถึงข้อเท้า สำหรับยันกายและเดินเป็นต้น (ไทยถิ่นอื่น ขา หมายความตั้งแต่ตะโพกถึงเข่า);
• รม     ก. อบด้วยควันหรือไอไฟ เช่น ใช้ควันรมปลากะพงให้หอม ใช้ควันอ้อยรมเป็ดให้หอม รมผึ้งให้หนีหรือให้เมา, ทำให้ควันไฟหรือไอไฟเป็นต้นเกาะติดอยู่ เช่น
• สุขารมณ์    สุ- น. อารมณ์ที่มีสุข เช่น เขาเดินผิวปากอย่างสุขารมณ์; เรียกลัทธิที่ถือว่าความสุขทางผัสสะหรือโลกียสุขในชีวิตปัจจุบันเป็นสิ่งสูงสุดหรือเป็นความดีสูงสุดของชีวิตว่า คติสุขารมณ์. (ป. สุข + อารมฺมณ).
• คติสุขารมณ์    น. ลัทธิที่ถือว่าความสุขทางผัสสะหรือโลกียสุขในชีวิตปัจจุบัน เป็นสิ่งสูงสุดหรือเป็นความดีสูงสุดของชีวิต. (อ. hedonism).
• ที่อารมณ์เสีย    ที่มีอารมณ์ฉุนเฉียว
• อารมณ์ที่สงบ    ความสงบใจ ความใจเย็น ภาวะจิตที่ปกติ
• การมีอุเบกขา    การถอดออก การปลดการปล่อย การส่งกองทหารหรือเรือไปเป็นพิเศษ การหลุดพ้น การเลิกสัญญา ความสบายใจ ภาวะที่ถูกปล่อย
• อารมณ์    น. สิ่งที่ยึดหน่วงจิตโดยผ่านทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ เช่น รูปเป็นอารมณ์ของตา เสียงเป็นอารมณ์ของหู, เครื่องยึดถือเป็นจริงเป็นจัง เช่น เรื่องนี้อย่าเอามาเป็นอารมณ์เลย; ความรู้สึกทางใจที่เปลี่ยนแปล
• ที่มีอารมณ์ฉุนเฉียว    ที่อารมณ์เสีย
• ที่มีอารมณ์ผันผวน    ที่มีอารมณ์ไม่แน่นอน ป่วยทางใจ อารมณ์แปรปรวน
• ที่มีอารมณ์สงบ    เยือกเย็น
• ที่มีอารมณ์ไม่ดี    ที่ขี้หงุดหงิด ที่เอาใจยาก