ไวยาวัจมัย คือ
-วัดจะไม
ว. ที่สำเร็จด้วยการขวนขวายช่วยเหลือ (ใช้แก่บุญ). (ป. เวยฺยาวจฺจมย).
- ไว ว. ลักษณะที่เคลื่อนไหว หรือสามารถคิด หรือกระทำสิ่งใดได้คล่องแคล่วรวดเร็วหรือฉับพลันทันที เช่น เด็กคนนั้นเดินไว วิ่งไว ๆ เข้า เดี๋ยวไปไม่ทัน. ก.
- ยา น. สิ่งที่ใช้แก้หรือป้องกันโรค หรือบำรุงร่างกาย เรียกชื่อต่าง ๆ กัน คือ เรียกตามลักษณะก็มี เช่น ยาผง ยาเม็ด ยาน้ำ เรียกตามสีก็มี เช่น ยาแดง
- ยาว ว. ลักษณะของสิ่งใด ๆ มีกำหนดระยะจากจุดหนึ่งถึงอีกจุดหนึ่งที่ขยายออกไปไม่ได้แล้ว เช่น ถนนยาว ๓๐ กิโลเมตร เชือกยาว ๒ เมตร, ลักษณะส่วนหนึ่งของสิ่งใด
- วัจ วัดจะ- น. อุจจาระ. ( ป. ; ส. วรฺจสฺ).
- จม ก. หายลงไปหรืออยู่ใต้ผิวพื้น เช่น จมน้ำ จมดิน, โดยปริยายหมายความว่า เข้าลึก เช่น จมมีด จมเขี้ยว, หมกตัวหรือฝังตัวอยู่ เช่น จมอยู่ในห้องหนังสือ
- มัย ๑ น. ม้า, ลา, อูฐ. ( ป. , ส. มย). ๒ ว. สำเร็จด้วย, แล้วด้วย, ประกอบด้วย, (ใช้ประกอบท้ายสมาส เช่น มโนมัย ว่า สำเร็จด้วยใจ, กุศลมัย ว่า
- ไวยาวัจกร -วัดจะกอน น. คฤหัสถ์ผู้ได้รับแต่งตั้งให้มีหน้าที่เบิกจ่ายนิตยภัตและมีอำนาจหน้าที่ดูแลรักษาจัดการทรัพย์สินของวัดตามที่เจ้าอาวาสมอบหมายเป็นหนังสือ. (ป. เวยฺยาวจฺจกร).
- ลิงจมูกยาว ลิงจมูกงวง ลิงโพรบอสซิส
- ทิวยาว แถว เทือก แนว
- ยาวยืด ว. อาการที่ของเหลวและเหนียวไหลย้อยยาวลงมา, ยาวมากไม่รู้จักจบ (มักใช้แก่ข้อความหรือเรื่องราวที่ยาวเกินไป) เช่น เรื่องนี้ยาวยืดเล่าไม่รู้จักจบ.
- ยืดยาว ว. ยาวมาก เช่น พูดเสียยืดยาว พรรณนาสรรพคุณเสียยืดยาว.
- ยืนยาว v. มีระยะเวลายาวนาน (มักใช้แก่ชีวิต) ตัวอย่างการใช้: นับถึงเดือนนี้ ครูก็มีอายุยืนยาวมา 90 ปีแล้ว
- ไวยากรณ์ น. วิชาภาษาว่าด้วยรูปคำและระเบียบในการประกอบรูปคำให้เป็นประโยค. (ป. เวยฺยากรณ; ส. ไวยากรณ ว่า นักศึกษาไวยากรณ์, วฺยากรณ ว่า ตำราไวยากรณ์).
- ยึดไว้ด้วยกัน ติดไว้ด้วยกัน จับเข้าคู่กัน ทําให้ติดกัน
- ยืดไปตามแนวยาว วางไปตามแนวยาว