ปฐมาจารย์ คือ

• บรรพบุรุษ
  บรรพบุรุษแรกเริ่ม
  รากเง่า

• ปฐม     ปะถม, ปะถมมะ- ว. ประถม, ลำดับแรก, ลำดับเบื้องต้น; ชั้นที่ ๑, เรียกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นที่ ๑ ในตระกูลจุลจอมเกล้าว่า ปฐมจุลจอมเกล้า
• มา     ๑ น. พระจันทร์. ( ป. ; ส. มาสฺ). ๒ ก. เคลื่อนออกจากที่เข้าหาตัวผู้พูด เช่น มานี่ มาหาฉันหน่อย, ตรงกันข้ามกับ ไป. ว.
• จา     ( ถิ่น-พายัพ, อีสาน ) ก. พูด, กล่าว.
• จาร     ๑ จาน ก. ใช้เหล็กแหลมเขียนลงบนใบลานหรือศิลาเป็นต้นให้เป็นตัวหนังสือ เช่น จึงจารจารึกอันนี้ไว้อีกโสด. (ศิลาจารึกเขาสุมนกูฏ).
• ปรมาจารย์    ปะระมาจาน, ปอระมาจาน น. อาจารย์ผู้เป็นเอกหรือยอดเยี่ยมในทางวิชาใดวิชาหนึ่ง.
• (ปฐมมาลา)    มาจาก ประถม ก กา ประถม ก กาหัดอ่าน ปฐมมาลา อักษรนิติ แบบเรียนหนังสือไทย ฉบับโอเดียนการพิมพ์ พ.ศ. ๒๕๑๓
• ปฐมาษาฒ    ปะถะมาสาด น. เดือน ๘ แรก, (โบ) เขียนเป็น ปฐมาสาฒ ก็มี. (ป. ปมาสาฬฺห; ส. ปูรฺวาษาฒ).
• ปฐม-    ปะถม, ปะถมมะ- ว. ประถม, ลำดับแรก, ลำดับเบื้องต้น; ชั้นที่ ๑, เรียกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นที่ ๑ ในตระกูลจุลจอมเกล้าว่า ปฐมจุลจอมเกล้า ปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ. (ป.).
• ปาจารย์    ปาจะรี, ปาจาน น. อาจารย์ของอาจารย์. (ป.; ส. ปฺราจารฺย = ปฺราคต + อาจารฺย).
• อาจารย์    น. ผู้สั่งสอนวิชาความรู้; คำที่ใช้เรียกนำหน้าชื่อบุคคลเพื่อแสดงความยกย่องว่ามีความรู้ในทางใดทางหนึ่ง. (ส.; ป. อาจริย).
• (วิทยาจารย์)    มาจาก วารสารวิทยาจารย์
• กถิกาจารย์    กะถิกาจาน (แบบ) น. อาจารย์ผู้กล่าว. (ป., ส. กถิก + ส. อาจารฺย).
• คณาจารย์    คะนาจาน น. คณะอาจารย์. (ส. คณ + อาจารฺย).
• บุพพาจารย์    น. อาจารย์ในเบื้องต้น คือ บิดามารดา. (ป. ปุพฺพาจริย; ส. ปูรฺวาจารฺย).
• บุรพาจารย์    บุระ-, บูระ- น. อาจารย์ในเบื้องต้น คือ บิดามารดา.