อุปโยคบุรพบท คือ
อุปะโยคะบุบพะบด, -บุระพะบด
น. ในไวยากรณ์หมายถึงคำนำหน้ากรรมการก.
- อุ น. น้ำเมาชนิดหนึ่ง ใช้ปลายข้าวและแกลบประสมกับแป้งเชื้อแล้วหมักไว้.
- อุป pref. คำประกอบหน้าศัพท์ที่มาจากบาลีและสันสกฤต แปลว่า รอง ชื่อพ้อง: รอง
- อุปโยค อุปะโยก, อุบปะโยก น. การใช้สอย, การทำให้เกิดประโยชน์. ( ป. , ส. ).
- ปโย น. น้ำนม, น้ำ. ( ป. , ส. ปย), ที่เป็น ปโย เพราะเข้าสมาสกับศัพท์ที่มีพยัญชนะตัวหน้าเป็นอักษรต่ำหรือตัว ห ดังตัวอย่างต่อไปนี้
- โย ๑ ( ปาก ) ก. พูดแขวะ, พูดชวนวิวาท. ๒ ( โบ ) ว. เรียกทุเรียนที่มีเม็ดห่าง ๆ ว่า ทุเรียนโย. ( ปรัดเล ).
- โยค โยคะ- น. การประกอบ, การใช้, การร่วม; กิเลส; ความเพียร; วิธีบำเพ็ญสมาธิตามลัทธิของอาจารย์ปตัญชลี; ( โหร ) การที่ดาวนพเคราะห์ตั้งแต่ ๒
- คบ ๑ น. ง่ามต้นไม้ที่กิ่งใหญ่กับลำต้นแยกกัน, คาคบ หรือ ค่าคบ ก็ว่า. ๒ น. ของใช้สำหรับจุดไฟให้สว่าง ทำด้วยของแห้งเช่นใบไม้และขี้กบเป็นต้น
- บุ ก. ตีให้เข้ารูป เช่น บุขัน, เอาของบาง ๆ หุ้มข้างนอก เช่น บุหนัง บุพลาสติก หรือรองข้างใน เช่น บุหลังคา.
- บุรพ บุระพะ-, บุบพะ- ว. บุพ. ( ส. ปูรฺว; ป. ปุพฺพ).
- บุรพบท บุระพะบด, บุบพะบด น. บุพบท, คำชนิดหนึ่งในไวยากรณ์ ทำหน้าที่เชื่อมคำต่อคำ อยู่หน้านาม สรรพนาม หรือกริยา มีคำว่า ด้วย โดย ใน เป็นต้น เช่น
- รพ รบ, ระพะ, ระพา น. เสียงร้อง, เสียงดัง, เสียงเอิกเกริก. ( ป. , ส. รว).
- พบ ก. เห็น (ใช้แก่อาการเห็นซึ่งต่อเนื่องกับกิริยาอื่น เช่น ขุดพบ ค้นพบ ไปพบ หาพบ), ปะ, ประสบ, เจอะ, เจอ, เช่น พบเพื่อน พบอุปสรรค.
- บท ๑ บด, บดทะ- น. ข้อความเรื่องหนึ่ง ๆ หรือตอนหนึ่ง ๆ เช่น บทที่ ๑ บทที่ ๒; กำหนดคำประพันธ์ที่ลงความตอนหนึ่ง ๆ เช่น โคลง ๔ สุภาพ ๔ บาท เป็น ๑ บท;
- ชปโยค ชะปะโยก (แบบ) น. มนตร์กระซิบ เช่น สมมุขบ่ายบูชา ชปโยค. (เฉลิมพระเกียรติพระนารายณ์). (ส. ชปฺ + โยค).
- วิปโยค วิบปะโยก, วิปฺระโยก น. ความพลัดพราก, ความกระจัดกระจาย, ความจากกัน. ว. เศร้าโศก เช่น วันวิปโยค แม่น้ำวิปโยค. (ป. วิปฺปโยค; ส. วิปฺรโยค).