อภิสัมโพธิญาณ คือ
อะพิสำโพทิยาน
น. ญาณคือความตรัสรู้เองด้วยพระปัญญาอันยิ่ง หมายเฉพาะการตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า.
- อภิ คำประกอบหน้าศัพท์ที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต มีความหมายว่า ยิ่ง, วิเศษ, เหนือ, เช่น อภิรมย์ = ยินดียิ่ง, อภิญญาณ = ความรู้วิเศษ, อภิมนุษย์ =
- อภิสัมโพธิ อะพิสมโพด, -สำโพทิ น. ความตรัสรู้เองด้วยพระปัญญาอันยิ่ง หมายเฉพาะการตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า. ( ป. ).
- สัมโพธิ -โพทิ น. สมโพธิ. ( ป. , ส. ).
- โพ ๑ น. ชื่อไม้ต้นชนิด Ficus religiosa L. ในวงศ์ Moraceae เป็นต้น ไม้ซึ่งเป็นที่ตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ใบรูปหัวใจ ปลายยาวคล้ายหาง ผลกินได้
- โพธ โพด น. ความรู้, ความเข้าใจ, ความฉลาด. ( ป. , ส. ). ก. แย้ม, บาน, แรกรุ่น เช่น นงโพธ.
- โพธิ โพทิ-, โพ น. ความตรัสรู้; ชื่อต้นไม้เป็นที่ตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า, บัดนี้หมายถึงต้นไม้จำพวกโพ. ( ป. , ส. ).
- โพธิญาณ น. พระปัญญาที่ทำให้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า. ( ป. ).
- ญาณ ยาน, ยานะ-, ยานนะ- น. ปรีชาหยั่งรู้หรือกำหนดรู้ที่เกิดจากอำนาจสมาธิ, ความสามารถหยั่งรู้เป็นพิเศษ. ( ป. ; ส. ชฺาน).
- อภิสมโพธิ อะพิสมโพด, -สำโพทิ น. ความตรัสรู้เองด้วยพระปัญญาอันยิ่ง หมายเฉพาะการตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า. (ป.).
- สมโพธิ -โพด น. การตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า. (ป.).
- สมโพธน์ น. คำร้องเรียก, คำอาลปนะในไวยากรณ์. (ส. ว่า การร้องเรียก, การปราศรัย).
- โพธิสัตว์ น. ท่านผู้ที่จะได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า. (ส. โพธิสตฺตฺว; ป. โพธิสตฺต).
- อภิญญาณ อะพินยา, อะพินยาน น. “ความรู้ยิ่ง” ในพระพุทธศาสนามี ๖ อย่าง คือ ๑. อิทธิวิธิ การแสดงฤทธิ์ได้ ๒. ทิพโสต หูทิพย์ ๓. เจโตปริยญาณ ญาณรู้จักกำหนดใจผู้อื่น ๔. ปุพเพนิวาสานุสติญาณ การระลึกชาติได้ ๕. ท
- ปฐมสมโพธิ ปะถมมะสมโพด, ปะถมสมโพด น. ชื่อคัมภีร์ว่าด้วยประวัติของพระพุทธเจ้า. (ป.).
- ปฐมโพธิกาล ปะถมมะโพทิกาน น. กาลแรกตรัสรู้ คือ ระยะเวลานับตั้งแต่พระพุทธเจ้าตรัสรู้จนถึงทรงประดิษฐานพระพุทธศาสนาในแคว้นมคธ. (ป.).